Doctor

ما نمی توانیم خطرات روز افزون اقتصادی، اجتماعی بیماریهای قلبی عروقی را نادیده بینگاریم. استفاده عموم از دانش موجود در زمینه بیماریهای قلبی عروقی می تواند نقش بزرگ ، سهل الوصول و مقرون به صرفه را فرا راه ما قرار دهد.

گزارش سال 2003 سازمان جهانی بهداشت در زمینه ساختن آینده

 

مقدمه

دو عامل خطر مستقل در ایجاد بیماری قلبی عروقی، پرفشاری خون و بالا بودن کلسترول خون است. دیده شده با کاهش موثر فشار خون می توان میزان حمله قلبی را تا 21% و سکته مغزی را تا 37% و مرگ در اثر این بیماری را تا 25% کاهش داد. با کاهش 10% از میزان کلسترول خون میزان بروز بیماری عروق کرونر تا 30% کاهش می یابد. استراتژی کلیدی برای برخورد با این دو عامل خطر آموزش عموم و پزشکان در نقش پیشگیری از بیماریهای قلبی عروقی است. دستورالعمل جدید CDC توصیه می کند که تمامی افراد بزرگسال فشار خون خود را به صورت منظم چک کنند و کلسترول خون نیز حداقل هر یک سال یکبار کنترل شود.

مردم نیز باید در مورد علائم حمله قلبی آموزش ببینند و شماره تلفن اورژانس را داشته باشند. در بخش اورژانس نیز باید دید که پرسنل نحوه برخورد سریع و سیستماتیک با بیماران در پیشگیری از حمله قلبی می دانند یا خیر ، و در صورت نیاز برای آنها دوره های بازآموزی گذاشته شود. عوامل خطر دیگر بیماریهای قلبی عروقی و سکته مغزی همچون دیابت، مصرف دخانیات ، کم تحرکی، تغذیه غلط، اضافه وزن و چاقی نیز باید از طریق ایجاد تغییر در شیوه زندگی و داروهای مناسب تحت کنترل قرار گیرند.

تحقیقات نشان داده است که عوامل روانی اجتماعی همچون افسردگی، انزوای اجتماعی و ضعف حمایتهای اجتماعی همانند عوامل خطر شناخته شده بیماریهای قلبی عروقی نقش عمده ای در ایجاد بیماری ایفا می کنند. استرسهای حاد همچون از دست دادن عزیزان، تصادفات و حملات تروریستی می توانند منجر به آغاز حمله قلبی شوند ولی ارتباط استرسهای مزمن مثل استرسهای کاری و شخصیتهای تیپ A با آغاز و ایجاد بیماری قلبی عروقی چندان مشخص نیست.

برای کنترل بیماریهای قلبی عروقی ابتدا باید عوامل خطر را شناخت و سپس مشخص کرد که کدامیک از عوامل را می توان تغییر داد و از میان عوامل خطر قابل تغییر کدامیک را باید در اولویت قرار داد.

عوامل خطر غیرقابل تغییر:

افزایش سن: حدود 83% از کسانی که در اثر بیماریهای عروقی قلب می میرند در سنین بالای 65 سال قرار دارند. در سنین بالاتر زنانی که دچار حملات قلبی می شوند بیش از مردان در خطر مرگ در هفته های اول بعد از حمله قلبی قرار دارند.

جنسیت (مرد بودن): مردان بیش از زنان و در سنین پائین تری دچار حملات قلبی می شوند. حتی بعد از یائسگی با وجودی که میزان مرگ ناشی از حملات قلبی در زنان زیادتر می شود ، به حد مردان نمی رسد.

توارث ( از جمله نژاد) : کودکان والدین بیمار قلبی بیش از دیگر کودکان در خطر بروز بیماری قلبی عروقی قرار دارند.

عوامل خطر قابل تعدیل:

مصرف دخانیات: شانس بروز بیماری عروق قلبی در سیگاریها 2 تا 4 برابر بیش از غیر سیگاریها است. مصرف سیگار یک عامل خطر مستقل جدی برای مرگ ناگهانی در بیماری عروق کرونر است.

بالا بودن کلسترول خون: هرچه میزان کلسترول خون بالاتر رود میزان بروز بیماری کرونر قلب افزایش می یابد. اگر عامل خطر دیگر همچون مصرف دخانیات و پرفشاری خون نیز وجود داشته باشد ، این خطر بیشتر افزایش می یابد . کلسترول خون افراد به سن، جنس، وراثت و نژاد نیز بستگی دارد.

پرفشاری خون : فشار خون بالا میزان بار قلب را افزایش و از این طریق موجب ضخیم شدن و سخت شدن قلب می شود. علاوه بر این شانس سکته مغزی ، حمله قلبی، نارسایی کلیه و نارسایی احتقانی قلب را افزایش می دهد. با وجود عوامل خطر دیگر شانس حمله قلبی در بیماران مبتلا به فشار خون چندین برابر خواهد شد.

کم تحرکی: زندگی بدون فعالیت یک عامل خطر برای بروز بیماری عروق کرونر است. فعالیت جسمانی متوسط تا شدید بصورت منظم از بیماری عروق خونی و قلب جلوگیری می کند.

چاقی و اضافه وزن: کسانی که چربی اضافه بخصوص در ناحیه شکمی دارند بیش از دیگران به بیماریهای قلبی دچار می شوند. افزایش وزن منجر به بالا رفتن بار قلب، افزایش کلسترول خون و بالا رفتن فشار خون از یک طرف و کاهش HDL از طرف دیگر می شود. این عامل خطر بروز دیابت را نیز در افراد افزایش می دهد. با کاهش حتی 5 کیلوگرم میزان خطر حمله قلبی در افراد چاق کاهش می یابد.

دیابت: دیابت بطور جدی شانس بروز بیماریهای قلبی عروقی را افزایش می دهد. حتی با وجود کنترل قند خون  دیابت، شانس بیماری قلبی را افزایش می دهد ولی در صورت عدم کنترل این خطر به مراتب بالاتر خواهد رفت.

دیگر عوامل خطر:

پاسخ افراد به استرس های روزمره نیز می تواند در ایجاد بیماری قلبی سهم داشته باشد. بطور مثال بعضی از افراد در اثر استرسهای روزمره به مصرف دخانیات روی آورده یا بیش از حد غذا می خورند و بدین صورت خود را در معرض خطر ثابت شده بیماریهای قلبی عروقی قرار می دهند.

مصرف الکل: نوشیدن زیاد نوشابه های الکلی منجر به افزایش فشار خون و بروز بیماری نارسایی احتقانی قلب می شود. با این که به نظر می رسد مصرف الکل در حد متوسط شانس بیماری کرونر قلب را کاهش دهد. به علت عوارض بی شمار الکل توصیه نمی شود که افراد مصرف الکل را شروع و یا میزان آن را افزایش دهند.

در دسترسی به امکانات در اقشار مختلف مردم نابرابری وجود دارد. در نواحی محروم میزان بیماری قلبی بیشتر است ، در عوض درمان و مراقبت در نواحی ثروتمند بیشتر است. باید با علل ریشه ای تهدید کننده سلامت از جمله فقر مبارزه کرد. باید برای افراد کار با دستمزد مناسب فراهم شود. برای کسانی که می خواهند سیگار را ترک کنند ، امکانات درمانی فراهم شود.